Zonnepanelen die als winkelwagentjes in elkaar schuiven op het water en die energie opwekken voor de naastgelegen vislift. Daarmee zet Waterschap Rivierenland als eerste de stap naar zon-op-kanaal.

Waterschap Rivierenland wil in 2030 energieneutraal zijn. We dragen bij aan de landelijke klimaat- en energieopgaven. Om ruimte te vinden voor de energietransitie kijken we bijvoorbeeld of het opwekken van duurzame energie mogelijk is op dijken en wateren in ons beheer. “Met deze pilot testen we een nieuw systeem voor het opwekken van duurzame energie op kanalen zonder dat dit ons werk als waterschap belemmert”, zegt projectleider Bjorn Prudon.” Eind september richtte het waterschap de pilot in nabij Almkerk in de gemeente Altena.

Groot potentieel

De potentie van zon op kanaal is groot: waterschappen beheren duizenden kilometers aan kanalen. “Met deze innovatie wekken we alleen de energie op die ter plaatse nodig is”, zegt Prudon. In de pilot drijven acht zonnepanelen in het water naast de eerste Nederlandse vislift uit 2018, een succesvolle innovatie voor vismigratie die overal in Nederland navolging krijgt. Met de zonnepanelen is de vislift zelfvoorzienend en niet langer afhankelijk van het elektriciteitsnet.

Zon-op-kanaal kan mogelijk ook het werk van waterschappen verlichten. Voor waterbeheer zijn duizenden stuwen en gemalen in bedrijf. Vele daarvan liggen ver van het elektriciteitsnet, worden bediend met de hand of zijn afhankelijk van zware accu’s. Als zon-op-kanaal aanslaat, kunnen stuwen hun eigen energie opwekken en geautomatiseerd worden. De uitvoering van het waterbeheer zou dan niet meer afhankelijk zijn van het elektriciteitsnet.

Functies stapelen

Nederland werkt aan het verduurzamen van de energievoorziening. “Zonnepanelen op gebouwen, velden, langs snelwegen en zelfs op diepe grote plassen kennen we”, zegt Prudon. “De vraag naar ruimte blijft groot.  Daarom zoekt het waterschap naar manieren om functies te stapelen.” Het kanaal waarop de zonnepanelen drijven voert water af en aan. Onderhoud bestaat bijvoorbeeld uit maaien en baggeren. Zonnepanelen mogen niet in de weg zitten. “Dit nieuwe systeem werkt net als de winkelwagentjes in de supermarkt. Als we voor onderhoud onder de drijvende panelen moeten zijn, dan schuiven we het hele systeem simpelweg tijdelijk in elkaar.”

Energieneutraal en klimaatneutraal

Waterschap Rivierenland wil in 2030 energieneutraal zijn en zelf alle energie opwekken voor eigen bedrijfsprocessen. Daarnaast willen we in 2050 klimaatneutraal zijn door broeikasgassen te reduceren. Daarbij hoort bijvoorbeeld een einde aan fossiele brandstoffen in het wagenpark en bouwmaterieel.

De pilot is onderdeel van het innovatieproject INNOZOWA. Voor deze pilot werkt Waterschap Rivierenland samen met gemeente Altena, Huisman Etech Experts, Easyfix Solar en Vislift – innovatie in vismigratie.