Watererfgoed in kaart, inventarisatie in volle gang
Het erfgoed van het water vind je overal in het rivierengebied. Waterschap Rivierenland inventariseert dit erfgoed en deelt nu een eerste versie van haar digitale erfgoedkaart. De kaart wordt nog aangevuld, ook met aanvullingen door het publiek.
Samen met het Regionaal Archief Rivierenland in Tiel vindt de inventarisatie plaats van erfgoed. Zoals historische gemalen en dijkmagazijnen, sluizen en dienstwoningen. De digitale kaart toont locaties, foto’s en uitleg bij het erfgoed. De inventarisatie is nog in volle gang en de kaart wordt de komende periode aangevuld met locaties en informatie. Door de kaart te delen, wil het waterschap inspireren en kennis delen.
Bekijk hier de digitale erfgoedkaart.
Vaak is erfgoed nog in bedrijf
Voor veel objecten geldt dat ze nog steeds functioneren. Daaronder zijn ook rijksmonumenten, zoals het Hollands-Duits gemaal (1933) aan de Waal in Nijmegen of de Boutensteinse Sluis bij Rumpt – gelegen aan de oudste wetering van het rivierengebied (1316). Andere objecten verloren hun functie, zoals het voormalige bestuursgebouw het Waardhuis (1581) in Kinderdijk en de historische dijkmagazijnen. Een unieke reeks uit de 19de eeuw staat langs de dijken in het Land van Maas en Waal.
In een latere fase wordt roerend erfgoed van het waterschap opgenomen: honderden historische voorwerpen als hensbekers, gereedschap en meubels. Dat geldt ook voor landschappelijke structuren, zoals kenmerkende dijken, doorbraakwielen en slootpatronen die vaak al eeuwen oud zijn.
Watererfgoed helpt bij keuzes over water
Vorig jaar bestond het waterbestuur in het rivierengebied 750 jaar. Waterschap Rivierenland heeft dus een rijke traditie in de omgang met water. Het erfgoed vertelt hoe mensen en de natuur het gebied vormden. Drie UNESCO Werelderfgoederen in het rivierengebied hebben alles te maken met water: de beroemde molens in Kinderdijk, de Hollandse Waterlinies en de Romeinse Limes.
Watererfgoed biedt ook kansen: het verbindt mensen en hun omgeving, verrijkt de ruimtelijke puzzel en versterkt het draagvlak voor keuzes. Al honderden jaren passen we ons aan nieuwe uitdagingen aan. Nu is klimaatverandering er één van. Erfgoed geeft inzicht in de sturende rol van water en bodem: een sluis of gemaal staat daar om een reden. Bovendien zijn ze dragers van identiteit: ze horen bij een dorp of een gemeenschap. De geschiedenis van het water is nauw verweven met een streek en haar inwoners.
Tips zijn welkom
De inventarisatie richt zich nu vooral op erfgoed dat in eigendom is van het waterschap. In een latere fase verkent het waterschap of en hoe ook voormalige eigendommen een plek krijgen. Zo staan er voormalige bestuursgebouwen in bijvoorbeeld Zaltbommel, Druten en Elst.
De inventarisatie en de kaart zijn nog niet volledig. Tips en aanvullingen zijn dan ook van harte welkom via erfgoed@wsrl.nl.
Lees hier meer over het erfgoed van Waterschap Rivierenland.