Na de beverrat dringen we ook de muskusrat steeds verder terug tot de grens

In 2024 vingen de waterschappen meer muskus- en beverratten, die een risico vormen voor onze veiligheid en voor de biodiversiteit in Nederland. De meeste vangsten zijn langs de Duitse grens. Ook vrijwel alle beverratten worden daar gevangen.

In het gezamenlijke werkgebied van vier waterschappen langs de grote rivieren tussen de Duitse grens en de zee ving Muskusrattenbeheer Rivierenland in 2024 3.388 muskusratten. Dat is 16 procent meer dan in 2023. Landelijk werden 65.000 muskusratten gevangen, een stijging van 27 procent. De toename wordt verklaard door lange periodes van hoogwater en gerichte inzet.

Terugdringen naar de grens

Het lukte om zowel muskus- als beverratten vooral aan de grens te vangen in de waterschappen Rivierenland en Rijn en IJssel. Verder van de grens zijn de aantallen lager en stabiel. Bij waterschap Vallei en Veluwe werden er bijna de helft minder muskusratten gevangen. Muskusrattenbeheer Rivierenland is op koers met de landelijke strategie ‘terugdringen naar de landsgrens’. De toename van vangsten in waterschap Hollandse Delta wordt grotendeels verklaard door een andere aanpak in samenwerking met natuurbeheerders op het eiland Tiengemeten in het Haringvliet. De nieuwe aanpak wordt in 2025 voortgezet.

Muskusrat
Muskusrat in het rivierengebied.

Beverrat: opvangen in Duitse grensstreek

Bij de beverrat lukt het al tien jaar om ze alleen nog aan de grens te vangen, zodat ze zich verderop in Nederland niet vestigen. Landelijk steeg de vangst in 2024 licht met 13 procent naar 1.842 vangsten. Langs de Gelderse grens ving Muskusrattenbeheer Rivierenland er 757, een daling van 12 procent. In samenwerking met de Duitse Kreisen Kleve en Borken konden we veruit de meeste beverratten daar al vangen voordat ze Nederland bereikten: opgeteld ging het om 476 vangsten op Duits grondgebied.

Bedreiging voor dijken en biodiversiteit

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. Ook zijn er bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. De dieren worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers, door holen en gangen in dijken te graven. Muskus- en beverratten vormen ook een bedreiging voor de biodiversiteit. Ze staan daarom allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet.

Muskusrattenbeheer Rivierenland: honderd mensen tussen grens en zee

Vier waterschappen langs de grote rivieren tussen grens en zee werken vanuit Tiel samen om muskus- en beverratten te bestrijden: Rijn en IJssel, Vallei en Veluwe, Rivierenland en Hollandse Delta. Zo’n honderd kenners van natuur en landschap speuren jaarrond naar sporen en zetten hun vakmanschap in voor veiligheid en biodiversiteit.

Muskusrattenbestrijder
Muskusrattenbestrijder aan de Lek bij Culemborg.