Dijkversterking Streefkerk-Ameide-Fort Everdingen

Waterschap Rivierenland werkt de komende jaren aan de Lekdijk. We versterken stap voor stap de dijk langs het traject Streefkerk-Ameide-Fort Everdingen. We noemen dit dijkversterkingproject SAFE.

SAFE-samenwerking ontwerpteamovereenkomsten ondertekend

Op 18 november 2024 hebben we een feestelijk moment gevierd: de officiële start van de intensieve samenwerking tussen 3 partijen. Het SAFE-team heeft twee belangrijke contracten ondertekend: één met de aannemerscombinatie ‘SAFE DijkAlliantie’ (GMB, Ploegam en Dura Vermeer) en één met het adviesbureau (Sweco-Arcadis). De ondertekening vond plaats op de werklocatie in Gorinchem. Dit moment markeert het begin van een mooie samenwerking tussen drie partijen om samen de planuitwerkingsfase van de Dijkversterking SAFE vorm te geven.

SAFE samenwerking ondertekend
V.l.n.r. Piebe Idema (Sweco/Arcadis), Peter Lobbezoo (WSRL), Gijs Ploegmakers (Ploegam), Harbert van der Wildt (Dura Vermeer), Edwin van der Poel (GMB), Bram de Fockert (WSRL).

Nota Addendum Voorkeursalternatief (VKA)

In augustus 2024 is de Nota Addendum VKA gepubliceerd. In 2022 was er al een eerste versie van het VKA die over ca. 10 kilometer dijkversterking ging. In 2023 is na onderzoek besloten om meer kilometers te versterken; 12,3 kilometer in plaats van ca. 10 kilometer en alle faalmechanismen binnen deze scope op te lossen. Daarom is er een aanvulling (addendum) op het VKA van 2022 gemaakt. Dit addendum VKA, inclusief addendum milieueffectrapportage deel A en B, lag in augustus/september 2024 ter inzage. De drie documenten kunt u hieronder vinden:

Dijkversterking in het kort

Sinds 2017 zijn er nieuwe landelijke veiligheidsnormen. Het Rijk heeft besloten dat alle inwoners en bedrijven achter dijken of duinen in 2050 beter beschermd moeten zijn tegen overstroming. Het dijkversterkingsproject SAFE is onderdeel van het nationale Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). We versterken daarom de Lekdijk stap voor stap, op de gedeelten waar dit het hardst nodig is. Uiterlijk in 2050 moet het gehele dijktraject aan de wettelijk vereiste veiligheidsnorm voldoen.

Van 10 naar 12 kilometer en hoogteopgave

In september 2023 is bekend geworden dat het te versterken traject van SAFE wordt uitgebreid met enkele korte delen, samen 2 kilometer. In een eerder plan (het Voorkeursalternatief), zouden we in totaal 10 kilometer dijk versterken. Met de uitbreiding komt het totale traject op 12 kilometer. Deze uitbreiding komt voort uit nadere onderzoeken en uit advies van experts van het Hoogwaterbeschermingsprogramma HWBP.

Tijdens de verkenningsfase zou de benodigde hoogte mogelijk later aangelegd worden. De hoogteopgave wordt nu wél in het nieuwe plan meegenomen. De reden is dat het waterschap nu maar één keer werkzaamheden hoeft uit te voeren voor de deur van de bewoner, op dat traject. Deze optimalisatie blijkt beter en efficiënter te zijn.

Het dagelijks bestuur van het waterschap heeft in september 2023 ingestemd met de uitbreiding van 2 km en het meenemen van de hoogteopgave. Met deze uitbreiding is de veiligheidsopgave opnieuw vastgesteld voor SAFE. Het waterschap heeft daarmee duidelijk in beeld op welke onderdelen en locaties de dijk niet aan de gestelde veiligheidsnorm voldoet. De direct betrokkenen hebben hierover in september 2023 een persoonlijke brief ontvangen. 

Planuitwerkingsfase

Het project SAFE zit momenteel in de planuitwerkingsfase die ongeveer 3 jaar duurt. Het is een belangrijke fase waarin we intensief contact hebben met direct belanghebbenden. Het doel van de planuitwerkingsfase is om tot een projectbesluit te komen. Dit doen we samen met de uitvoerende partij(en). Naar verwachting zal in het najaar bekend worden met welke uitvoerende partij(en) we gaan samenwerken. 

Bestuurlijke vaststelling voorkeursalternatief

Op 12 juli 2022 heeft het dagelijks bestuur van Waterschap Rivierenland de Nota Voorkeursalternatief (VKA), de Milieueffectrapportage (MER) en de bijbehorende reactienota vastgesteld. In de huidige planuitwerkingsfase wordt het voorkeursalternatief (globaal ontwerp) nog gedetailleerder uitgewerkt, samen met direct belanghebbenden. Hieronder kunt u de vastgestelde documenten inzien en digitaal door de Nota VKA bladeren:

Nota voorkeursalternatief (VKA): in de verkenningsfase zijn de kansrijke oplossingen om de dijk te versterken aangescherpt tot drie kansrijke alternatieven. Vervolgens zijn deze alternatieven afgewogen en is op basis van deze afweging het voorkeursalternatief samengesteld. Hoe tot een voorkeursalternatief is gekomen, staat uitgebreid omschreven in een Nota Voorkeursalternatief.
Reactienota: tijdens de terinzagelegging van de Nota Voorkeursalternatief zijn inspraakreacties van bewoners ontvangen. In een reactienota staat per ingediende inspraakreactie een antwoord en/of wat het waterschap hiermee heeft gedaan. 
Milieueffectrapportage (MER): dit is een hulpmiddel bij het nemen van besluiten. Op deze manier krijgt het milieubelang een volwaardige plaats in de besluitvorming. Alle milieueffecten worden hierin in beeld gebracht. Het gaat hier om de 1e fase van het project. 

Verkenningsfase

In de verkenningsfase is onderzocht welke mogelijkheden en wat de kansrijke alternatieven zijn om de desbetreffende dijkvakken te versterken. Er is onderzocht hoe dit past binnen de omgeving en wat de effecten zijn. Hierbij is gekeken naar de technische opgave, de ruimtelijke inpassing en eventuele initiatieven vanuit de omgeving. Van de verschillende mogelijkheden zijn vervolgens een aantal varianten nader uitgewerkt. In juli 2022 is de VKA vastgesteld en zijn we overgegaan van verkenningsfase naar de planuitwerkingsfase.

De Kennisgeving voornemen & kennisgeving participatie is in september 2020 gepubliceerd in het Waterschapsblad.

Informatiebijeenkomsten

De bewonersbijeenkomsten die tot nu toe zijn geweest zijn: 

Bijeenkomsten 2024

  • In juni en juli zijn er drie informatieavonden geweest om het 'Addendum VKA' toe te lichten. De presentaties van deze avonden zijn hieronder terug te vinden onder het kopje 'documenten'.
  • In februari en maart hebben we per dijkzone een dijkatelier georganiseerd. De documenten, de 'praatplaten' en presentaties per dijkzone, zijn onderaan deze pagina terug te vinden onder het kopje 'documenten'. 

Bijeenkomsten 2023

  • Inloopavonden eind 2023: op 23, 28 en 30 november in Vianen en  Ameide. Voor deze bijeenkomsten zijn specifieke bewoners en betrokkenen uitgenodigd om de nieuwe scope van 10 naar 12 km. toe te lichten.

Bijeenkomsten 2021 en 2022

  • Inloopavonden 2022: 30 november in Vianen, 8 december in Streefkerk en op 12 december in Ameide. Per dijkzones is het ontwerpproces toegelicht. De presentatie en er is een algemeen verslag is nog na te lezen.  
  • Onlinebijeenkomst 2022: 17 en 22 februari 2022 is een online bijeenkomsten gehouden om toelichting te kunnen geven op de concept Nota Voorkeursalternatief en de concept Milieueffectrapportage. De presentatie kunt u nog nalezen. 
  • Webinar 2021: 9 maart 2021 over de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) - presentatie en verslag.

Online werksessies 2021

In mei/juni 2021 zijn online werksessies georganiseerd om de schetsontwerpen van de kansrijke alternatieven aan de directbetrokkenen te tonen en hierover in gesprek te gaan. Tijdens elke bijeenkomst is een algemene presentatie getoond. Vervolgens zijn de kansrijke alternatieven besproken per dijkzone. Van elke bijeenkomst is een verslag (digitale post-its) gemaakt.  

Informatiebijeenkomsten 2020

In september 2020 zijn drie informatiebijeenkomsten georganiseerd waarbij een toelichting is gegeven op het project. Hierin is besproken waarom we de Lekdijk stap voor stap gaan versterken, wat we gaan doen in de verkenningsfase en wat de planning in grove lijnen is. De presentatie en de verslagen per bijeenkomst kunt u teruglezen:

Meer informatie

De omgevingsmanagers van SAFE blijven graag in contact met de omwonenden en betrokkenen. Voor vragen of voor het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met het omgevingsteam per mail safe@wsrl.nl of telefonisch 0344-227788

Boekje ‘Dijken voor beginners’

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) heeft een informatief boekje gemaakt, speciaal voor iedereen die te maken heeft met een dijkversterking. Want het verbeteren en versterken van een dijk is ingewikkeld. Met dit boekje helpen we u op weg met informatie over dijktechnieken, plannen en processen. Het boekje ‘Dijken voor beginners’ is te downloaden of te bestellen bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Aanmelden voor Nieuwsbrief

Wilt u de nieuwsbrief per mail ontvangen? Dan horen wij dat graag via mail safe@wsrl.nl.

Veelgestelde vragen

We hebben een aantal veelgestelde vragen hieronder voor u op een rijtje gezet. Staat uw vraag er niet tussen? Mail uw vraag dan naar safe@wsrl.nl

De dijk is hier nog niet zo lang geleden al versterkt. Waarom nu weer?

Sinds 1 januari 2017 zijn er nieuwe landelijke veiligheidsnormen. Het Rijk heeft besloten dat alle inwoners en bedrijven achter dijken of duinen in Nederland in 2050 beter beschermd moeten zijn tegen overstroming vanuit de grote rivieren of de Noordzee. Gebieden met meer inwoners, bedrijven en infrastructuur krijgen een extra hoge veiligheidsnorm. De nieuwe wettelijke veiligheidsnorm is 1/10.000. Dit betekent dat de kans op een overstroming niet groter mag zijn dan 1 keer per 10.000 jaar. Als een dijktraject hoger scoort dan deze norm, dan voldoet het traject niet aan de wettelijke eis en is versterking nodig. Het project SAFE is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Komt er over 10 jaar weer een nieuwe norm?

De landelijke veiligheidsnormen die sinds 1 januari 2017 gelden zijn gemaakt voor de lange termijn: alle dijken die niet aan deze norm voldoen moeten in 2050 op orde zijn. Het is dus heel onwaarschijnlijk dat deze normen binnen een korte tijd worden herzien. Voor de goede orde: de vorige waterveiligheidsnormen zijn van eind jaren ’70.

Hoe vaak worden de dijken getoetst?

Alle rivierdijken in Nederland worden (minimaal) elke 12 jaar getoetst. Meer informatie over de beoordelingen van rivierdijken kunt u lezen in de folder van HWBP.

Wanneer weten jullie exact hoe de dijk hier versterkt gaat worden?

Globaal weten we hoe we de dijk versterken. Dat hebben we onderzocht en uitgewerkt in de Nota Voorkeursalternatief die in 2022 is vastgesteld. In de planuitwerkingsfase werken we het dijkontwerp in samenspraak met bewoners en andere belanghebbenden tot op detail uit. Hiervoor vinden er (aanvullende) gesprekken plaats en worden onderzoeken uitgevoerd, zoals bodemonderzoek. De gegevens uit onderzoeken worden gebruikt om het ontwerp verder te verfijnen en negatieve (milieu)effecten zo veel mogelijk te beperken. Het definitief ontwerp met bijbehorend Projectbesluit, milieueffectrapport en hoofdvergunningen komt vervolgens voor inspraak ter inzage . Het definitief ontwerp laat op perceelniveau zien hoe de dijkversterking eruit komt te zien. Dit wordt formeel vastgelegd in het Projectbesluit.

Wanneer start de uitvoering?

Naar verwachting start de uitvoering in 2027. Dit is na inspraakprocedures en nadat Gedeputeerde Staten het Projectplan heeft goedgekeurd. De werkzaamheden duren ongeveer tot 2029.

Is er nog inspraak mogelijk op het voorkeursalternatief (VKA)?

Nee, dat is niet meer mogelijk. De nota VKA is in juli 2022 vastgesteld door het college van dijkgraaf en heemraden van het Waterschap Rivierenland. Hierbij is rekening gehouden met de zienswijzen die toentertijd zijn ingediend. In augustus 2023 is de Nota Addendum VKA ter inzage gelegd. Ook daarvoor is de datum om te reageren verstreken. 

Is er inspraak mogelijk op de planproducten (Milieueffectrapportage (MER) en het projectbesluit)?

Aan het einde van de planuitwerkingsfase wordt het ontwerp van de dijkversterking vastgelegd in een Projectbesluit. Tezamen met de MER (deel 2) en hoofdvergunningen worden deze planproducten formeel ter inzage gelegd. Op deze planproducten kunnen belanghebbenden zienswijzen indienen. Belanghebbenden worden tijdig op de hoogte gebracht van de ter inzagelegging van het Projectbesluit.

Worden onderzoeken ook op particulier terrein uitgevoerd?

Dat is mogelijk. Als onderzoeken op particuliere gronden nodig zijn, dan worden direct betrokkenen altijd vooraf geïnformeerd.

Zijn andere overheden betrokken bij jullie plannen?

Ja. We hebben nauw contact met de gemeente Molenlanden en de gemeente Vijfheerenlanden, de provincies Zuid-Holland en Utrecht, Rijkswaterstaat. Ook hebben we contact met natuurorganisaties en kabel- en leidingbeheerders. Al deze partijen zijn betrokken bij onze plannen.

Op welk moment wordt de aannemer betrokken in het ontwerpproces?

De aannemer wordt al vroeg in het ontwerpproces betrokken, zo kan de aannemer die het werk uiteindelijk zal gaan uitvoeren vroegtijdig meedenken over onder meer de technische aspecten. Ook kunnen de aannemer en de omgeving elkaar alvast leren kennen. De aannemer komt eind 2024 in beeld.

In welke volgorde vindt de uitvoering van dijkversterking plaats?

Daar valt op dit moment nog niets over te zeggen. Dat zal in nauw overleg met de aannemer en pas over enkele jaren worden vastgesteld. Uitgangspunt daarbij is dat er gewerkt wordt in een logische volgorde en met zo min mogelijk overlast voor de omgeving.

Blijven de woningen en percelen tijdens de uitvoering bereikbaar? En zo ja, hoe?

We zullen altijd ons best doen om de bereikbaarheid optimaal te houden. Het is echter nog te vroeg om daar nu al concreet op in te gaan. We zullen dit te zijner tijd met de aannemer bespreken en komen er nog op terug.

Hoe schoon en veilig wordt de rijweg gehouden, ook tijdens de uitvoeringsperiode in de avond en de weekeinden? En ook voor fietsers?

Op dit moment is het nog te vroeg om hier concreet op in te gaan. Uitgangspunt is dat de overlast zo veel mogelijk wordt voorkomen. En dat de (tijdelijke) situatie te allen tijde en voor elke verkeersdeelnemer veilig moet zijn. Ook in de weekenden en in nachtelijke uren.

Wordt de omgeving betrokken bij het voorkomen van schade?

Ja. We zorgen ervoor dat ruim voor de uitvoeringsfase, bewoners zorgvuldig geïnformeerd zijn over hoe we schade proberen te voorkomen. Maar ook wat we doen wanneer er schade ontstaat en hoe de afhandeling hiervan in zijn werk gaat.

Worden de bestaande woningen en objecten bouwkundig opgenomen, zodat de uitgangssituatie bij de start van werkzaamheden voor iedereen bekend is?

Ja. Alle panden binnen de invloedssfeer van de werkzaamheden worden bouwkundig opgenomen. Een overzicht van welke panden dat zijn, wordt te zijner tijd met bewoners gedeeld.  De status van de woning wordt fotografisch vastgelegd en de rapportage hiervan wordt gedeeld met de eigenaar van het pand.

Als er toch schade ontstaat aan bijvoorbeeld woningen, hoe vindt de afhandeling dan plaats?

Begin januari 2023 is het vernieuwde schadebeleid van Waterschap Rivierenland bestuurlijk vastgesteld. Het schadebeleid geldt per direct voor nieuw te starten projecten en voor projecten die nog geen bindende afspraken over schadeafhandeling hebben gemaakt, zoals bij SAFE.

Het nieuwe beleid bestaat uit twee belangrijke kernpunten:

  1. Waterschap Rivierenland wil een betrouwbare en een ontvankelijke overheid zijn voor haar burgers. Als opdrachtgever van projecten zal Waterschap Rivierenland de verantwoordelijkheid voor een correcte afhandeling van schades op een actieve en transparante manier vervullen.
  2. Centraal staat dat we in samenspraak met de gedupeerde de schade onderzoeken en toe werken naar een oplossing. Om een duidelijke en samenhangende werkwijze te waarborgen organiseert het waterschap voor de gedupeerde één aanspreekpunt, zowel tijdens uitvoering van het project als daarna bij Waterschap Rivierenland. Deze schadecoördinator regisseert in overleg met de gedupeerde het proces van de schadeafwikkeling. Na afronding van het project is voor resterende schadedossiers de afwikkeling geborgd in de organisatie van het waterschap.

De uitwerking van dit beleid wordt per project vastgelegd in een schadeprotocol. Voor SAFE is dit in deze fase nog niet van toepassing. Dit gebeurt zodra de aannemer aan boord is. We verwachten dat in de loop van 2025 het schadeprotocol klaar is.

Zijn schaderapporten ook in te zien door bewoners?

Ja. De gedupeerde heeft toegang tot zijn/haar eigen schadedossier. We willen de procedure open en transparant houden.

Documenten