Dijkversterking Kinderdijk - Schoonhovenseveer

(Update 20-09-2023)

Onafhankelijk onderzoek toont aan dat de Lekdijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer veilig is. De tussen 2013 en 2018 door Waterschap Rivierenland uitgevoerde dijkversterking van dit deel van de Lekdijk voldoet aan de toen geldende normen. Om ruimte te besparen is gebruik gemaakt van innovatieve constructies in de dijk, waardoor veel woningen konden blijven staan en woongenot werd behouden.

Sinds de publicatie van deze onderzoeksresultaten in februari 2022 is de focus van de communicatie over de vervolgstappen vooral gericht op de behoefte van de bewoners van de Lekdijk en de terugkoppeling aan het bestuur.

Daarbij hebben de steeds volgende twee onderwerpen centraal gestaan:
1.    De voortgang van een verantwoorde afhandeling van de schade die bewoners hebben ondervonden;
2.    De voortgang van het aanvullende onderzoek naar de waterveiligheid van de Lekdijk door de toegepaste constructie te controleren en het onderzoek naar vernatting van het gebied binnendijks. Dit onderzoek is gestart in augustus 2022.

Bij een informatiebijeenkomst voor nieuw aangetreden bestuurders is de voortgang rondom deze onderwerpen nog eens op een rijtje gezet. De presentatie die daarvoor is gemaakt kunt u hier downloaden.
 

(Update 15-02-2022)

Op 14 februari 2022 werden het 2e rapport van Deltares over de ontwerpaspecten van dijkverbetering Kis en het rapport van de commissie Van Der Vlist over de afhandeling van schademeldingen gepresenteerd in de openbare vergadering van de commissie Waterveiligheid van Waterschap Rivierenland.

Bekijk de vergadering van de commissie Waterveiligheid van Waterschap Rivierenland terug.

Voor bewoners aan de Lekdijk was er op 14 februari een extra online bijeenkomst georganiseerd. Deze hieronder terug te luisteren en te kijken.

Alleen audio:

Tot 38 min met beeld:

(Update 14-02-2022)Waterschap Rivierenland presenteert aanvullende rapporten dijkverbetering KIS

Het 2e rapport van Deltares over de ontwerpaspecten van dijkverbetering Kis en het rapport van de commissie Van Der Vlist over de afhandeling van schademeldingen zijn klaar. Op 14 februari 2022 worden deze gepresenteerd in de openbare vergadering van de commissie Waterveiligheid van Waterschap Rivierenland. 

Lees de rapporten:

• Analyse waterveiligheid Kinderdijk - Schoonhovenseveer (KIS) - rapport Deltares 1
• Analyse waterveiligheid Kinderdijk - Schoonhovenseveer (KIS) - rapport Deltares 2
• Publieksvriendelijke versie rapporten Deltares
• ENW-advies Lekdijk Kinderdijk - Schoonhovenseveer
  • Bijlage 1 ENW-advies Lekdijk Kinderdijk - Schoonhovenseveer
• Advies commissie Schade-afhandeling Lekdijk
• Adviesnota aan algemeen bestuur Waterschap Rivierenland Plan van aanpak fase 3 KiS
• Lessen uit de Lekdijk - plan van aanpak fase 3 KiS (Waterschap Rivierenland)

(Update 25-11-2021) Uitkomsten onderzoeken medio februari 2022 bekend

In opdracht van Waterschap Rivierenland doen onafhankelijk kennisinstituut Deltares en de commissie Van der Vlist onderzoek naar het tussen 2013 en 2018 uitgevoerde dijkversterkingsproject Kinderdijk en Schoonhovenseveer (KIS). De resultaten van deze rapporten komen iets later dan verwacht. We verwachten de uitkomsten medio februari 2022 te presenteren.

In de tussentijd zit het waterschap niet stil. Zo wordt waar mogelijk geanticipeerd op de uitkomsten en blijven we met de bewoners en partners in gesprek. 

(Update 02-07-2021) Kennisinstituut Deltares: Lekdijk is veilig

Het waterschap heeft aan kennisinstituut Deltares gevraagd om een onafhankelijk onderzoek uit te voeren naar deze aannames. Deltares heeft het onderzoek naar de veiligheid van de dijk, samen met externe deskundigen, afgerond. Geconcludeerd wordt dat de dijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer veilig is en voldoet aan de destijds geldende normen voor veilige dijken. 

Lees het rapport:

• Analyse Waterveiligheid Kinderdijk - Schoohovensveer (KIS)
• Bijlagen analyse Waterveiligheid KIS

Deltares voert een vervolgonderzoek uit naar de ontwerpaspecten die Van Baars in zijn rapport noemt. Ook laat Waterschap Rivierenland een externe commissie onderzoek doen naar de manier waarop met schademeldingen is omgegaan. Deze commissie wordt geleid door Hans van der Vlist, o.a. voormalig secretaris-generaal bij het ministerie van VROM, dijkgraaf van een van de rechtsvoorgangers van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en lid van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland.

Veel gestelde vragen (bijgewerkt per 31-03-2022)

Waarom was deze dijkversterking nodig?

Tijdens de veiligheidstoetsing in 2006 bleek dat de dijk op de zuidelijke oever van de Lek tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer op een groot gedeelte niet voldeed aan de toen geldende veiligheidsnormen. Het risico bestond dat de dijk bij extreem hoogwater kon falen en dus niet meer veilig zou zijn.

Van de totale 17,5 km bleek uiteindelijk 10 km te moeten worden versterkt. Aannemerscombinatie Dijkverbetering Molenwaard (CDVM) is begin 2013 aan de slag gegaan. De uitvoeringsperiode heeft 5,5 jaar geduurd. Vanaf eind 2017 tot zomer 2018 vonden nog de laatste afrondende werkzaamheden plaats. Het dijkversterkingsproject is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

Wat waren algemene kenmerken van deze dijkversterking?

Het versterken van de dijk op dit traject was complex. Onder andere door de slappe veenachtige ondergrond en de vele woningen en bedrijven langs de dijk. Om woningen te sparen en/ of woongenot te kunnen behouden, is gekozen voor constructies zoals damwanden om de dijk te versterken. Een verdere verbreding en verhoging zou als consequentie hebben dat er meer woningen gesloopt hadden moeten worden.

Wat staat er in het rapport van prof. dr. ir. Stefan Van Baars?

We hebben het rapport ‘De Lekdijk is lekgestoken’ op 14 april 2021 ontvangen. In het rapport maakt de heer Van Baars kanttekeningen bij de uitvoering van het dijkversterkingsproject Kinderdijk-Schoonhovenseveer’ (KIS). Volgens hem is de dijk minder veilig geworden. En heeft een aantal woningen aan de Lekdijk onvoorziene problemen als gevolg van de werkzaamheden.

Kennisinstituut Deltares heeft een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd naar het rapport van Van Baars. De 1e fase van het onderzoek richtte zich op de waterveiligheid. Geconcludeerd werd dat de dijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer veilig is en voldoet aan de destijds geldende normen voor veilige dijken.

De 2e fase van het onderzoek gaat dieper in op de ontwerpaspecten die Van Baars in zijn rapport noemt. Het merendeel van de aspecten die de heer Van Baars in zijn rapportage noemt, kunnen worden weerlegd op basis van het onderzoek van Deltares. Wel blijkt uit het 2e rapport van Deltares dat een aantal panden schade heeft opgelopen die niet verwacht werden tijdens de uitvoering. Tijdens de werkzaamheden zijn de aanvaarde risico’s op schade (‘maximaal toelaatbare vervormingen’) verruimd. Anders kon de versterking niet verder gaan. Deltares schrijft dat deze risico’s te optimistisch zijn ingeschat en dat er daarna onvoldoende is gemonitord. Het kan dus zijn dat vervormingen aan sommige panden niet zijn opgemerkt en dat daardoor geen aanvullende maatregelen zijn getroffen. 

Is de dijk nog wel veilig?

Volgens Deltares voldoet de dijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer aan de destijds geldende normen voor veilige dijken. Dit concludeert Deltares in (de 1e fase van) het onderzoek. Wij nemen deze conclusie over.

De onderzoeken van Deltares en de contra-expertise van ENW wijzen op een aantal theoretische mogelijkheden die op de lange termijn van invloed kunnen zijn op de dijk, met name als het gaat om de gebruikte constructies en de kwelvorming achter de dijk. Om dit beter te begrijpen, is meer onderzoek nodig. Dit is belangrijk voor na nabije toekomst en om van te leren voor andere dijkversterkingen. Ook gaan we de komende jaren de gebruikte constructies in de Lekdijk (boorpalenwanden) monitoren.

Waarom duurde dit onderzoek zo lang?

Wij wilden dit zorgvuldig laten onderzoeken, en daar moesten we de tijd voor nemen. Zorgvuldigheid stond voorop.

Deltares voerde het onderzoek uit. Is deze wel onafhankelijk?

Bij deze onderzoeken hebben interne en externe deskundigen meegewerkt die niet eerder bij het project KiS waren betrokken. Ook heeft het waterschap ENW (een onafhankelijk kennisnetwerk van specialisten in waterveiligheid) om advies gevraagd. Met het ENW advies wordt het resultaat van het Deltares onderzoek nog een keer beoordeeld.

Voor meer informatie over Deltares en hoe zij dit onderzoek hebben uitgevoerd verwijzen wij naar de publieksvriendelijke versie van dit onderzoek.

Wat staat er in het rapport van de commissie Van Der Vlist?

In het rapport “Advies Commissie Schadeafhandeling Lekdijk” concludeert de commissie van der Vlist onder andere dat door de projectopzet het waterschap onvoldoende stuurde op schadeafhandeling. De commissie adviseert het waterschap om zelf regie te voeren op schadeafhandeling en hierin zichtbaar te zijn voor bewoners. Procedures rond schadeafhandeling moeten worden verbeterd volgens de commissie.

Zijn de in het rapport genoemde dijkversterkingstechnieken (boorpalen) ook bij andere dijkversterkingsprojecten van Waterschap Rivierenland gebruikt?

In projecten langs de Waaldijk wordt geen gebruik gemaakt van boorpalen. Wel van damwandconstructies. Hierbij worden standaard de bekende aandachtspunten meegenomen zoals kwel. 

Wat gaat het waterschap doen naar aanleiding van de rapporten?

Waterschap Rivierenland neemt de conclusies en aanbevelingen serieus en zet alles op alles om de schadeafhandeling op een verantwoorde manier af te ronden met de bewoners. Op basis van de aanbevelingen van de rapporten van Deltares en de commissie Van Der Vlist én een eigen plan van aanpak voert het waterschap verbeteringen door waar nodig. Zo gaat Waterschap Rivierenland de schadeafhandeling beter organiseren. Het waterschap wordt aanspreekpunt voor bewoners. Een second opinion kan worden aangevraagd (op kosten van Waterschap Rivierenland) indien dit redelijk is. Indien redelijk kunnen bewoners van al afgehandelde zaken terugkomen op schades die te herleiden zijn tot het project KIS.

Welk vooronderzoek heeft het waterschap gedaan naar het gebruik van boorpalen? Welke testen heeft het waterschap uitgevoerd?

Een onafhankelijke commissie (Vrijling) ging na of de techniek met de boorpalen een ‘bewezen techniek’ was. Een bewezen techniek is een techniek die in vergelijkbare projecten beter werkte dan andere technieken. De commissie vond boorpalen een bewezen techniek en gaf aandachtspunten mee. Hier heeft het project rekening mee gehouden. Het waterschap heeft geen aanvullende testen uitgevoerd. Wel testen met andere technieken. Deze bleken niet geschikt.

Wanneer is de verruiming van de toegestane horizontale verplaatsingen doorgevoerd? Zijn de schadebeperkende maatregelen in de uitvoering door de aannemer hierop ook aangepast?

De schadebeperkende maatregelen voor ‘groene cirkelpanden’ (panden binnen de invloedsfeer van het werk) bestonden uit het plaatsen van damwanden, of het langzaam ophogen van de steunberm. Voor het langzaam ophogen van de steunberm bleek het in 2016 nodig te zijn om de verplaatsingseis te verruimen. Per woning is gekeken of deze de verruimde verplaatsingseis aan kon.
 

Als de dijk verzwaard is aan de buitenkant en niet aan de binnenkant direct voor een pand, leidt dit dan tot horizontale verplaatsing van het pand?

De kans hierop is nooit helemaal uit te sluiten. Deze kans is wel kleiner dan bij een verzwaring aan de binnenkant. Een mogelijke horizontale verplaatsing door het verzwaren aan de buitenkant is altijd beperkt. Dit omdat de dijk tussen het pand en de verzwaring ligt. Ook is er dan meer afstand tussen het pand en de verzwaring.

Zijn vooropnames gemaakt van de panden voor het begin van de dijkverzwaring?

Ruim voor start van de uitvoering zijn alle woningen voorzien van meetboutjes. Ook zijn bij alle woningen van tevoren nulopnames gemaakt. Bij woningen waar schade is gemeld of afwijkende meetwaardes waren, zijn tussen- of eindopnames gemaakt.
 

Meldingen en klachten over schade

Welke schademeldingen zijn er geweest?

De dijkversterking KiS leidde in totaal tot 184 meldingen van schade. 160 meldingen werden gedaan tijdens de uitvoering van de dijkversterking KiS in de periode 2013 tot en met 2018. De overige 24 meldingen werden gedaan in de periode na afronding van de uitvoering, vanaf 2018. Van de in totaal 184 schademeldingen zijn er 155 afgehandeld. Er resteren per 1 januari 2022 dus nog 29 schadegevallen.

Wat verandert er in de afhandeling van schade naar aanleiding van de rapporten? Worden naar aanleiding van de nieuwe rapporten oude schadezaken herzien?

Waterschap Rivierenland gaat schadeafhandeling beter organiseren. We nemen de regie en vormen een schadebureau voor de afhandeling van KiS en toekomstige schades naar aanleiding van projecten.

De schadeafhandeling naar aanleiding van het dijkversterkingsproject KiS krijgt prioriteit. Een second opinion kan worden aangevraagd (op kosten van Waterschap Rivierenland) indien dit redelijk is. Indien redelijk kunnen bewoners van al afgehandelde zaken terugkomen op nieuwe schades die te herleiden zijn tot het project KIS.

Ik heb schade gemeld naar aanleiding van project KIS en deze is nog in behandeling. Wat gebeurt er met mijn melding?

Neem contact op met uw contactpersoon binnen het waterschap die uw melding behandelt.

Ik had schade gemeld naar aanleiding van het project KIS en deze is behandeld/ niet toegekend. Wordt mijn melding nu weer in behandeling genomen?

Als er goede redenen zijn om aan te nemen dat de schade toch is veroorzaakt door de dijkversterking, dan kan uw melding opnieuw worden geopend. Neem contact op met uw contactpersoon binnen het waterschap die uw melding heeft behandeld.

Naar aanleiding van het rapport en andere berichten denk ik dat ik schade heb als gevolg van de dijkversterking die ik tijdens het project niet heb aangemeld. Wat moet ik doen?

U kunt deze schade bij ons melden.  Het waterschap zal de melding in behandeling nemen en met u hierover contact opnemen.

Hoe kan ik schade aantonen als de monitoringsplaatjes verwijderd zijn?

U kunt deze schade bij ons melden.  Het waterschap zal de melding in behandeling nemen en met u hierover contact opnemen.

Hoe wordt omgegaan met de schadetermijn? Hoelang kunnen de bewoners aankloppen bij waterschap voor schade?

U kunt schade binnen een termijn van twintig jaar na de werkzaamheden melden. Vanaf het moment dat de schade wordt geconstateerd, geldt een wettelijke verjaringstermijn van vijf jaar. Is schade al afgehandeld? Dan gelden contractueel vastgelegde afspraken.

Bepaalt het waterschap hoe een contra-expertise wordt uitgevoerd?

Het waterschap en de bewoner bepalen dit samen. Het waterschap biedt een lijst aan met deskundigen. Die zijn gespecialiseerd in schade aan panden door werkzaamheden (opnamen van panden, gebouwen en/of objecten, causaliteitsonderzoeken en schadebepalingen conform de vigerende toepasselijke richtlijnen, protocollen en gedragscode, opgesteld door de Kamer Opname van het NIVRE). De bewoner kan kiezen uit deze lijst.

De bewoner mag ook zelf de opdracht voor contra-expertise aan een expert die niet op de lijst staat. De kosten hiervoor zijn wel voor rekening van de bewoner. Het waterschap kan hiertoe geen opdracht verlenen door het raamcontract met de experts op de lijst. Van dit raamcontract mag het waterschap niet zomaar afwijken.

Heeft u verdere vragen? Neem dan contact met ons op

Als u vragen heeft over een schademelding naar aanleiding van het project KIS die in behandeling is, neem dan contact op met uw contactpersoon binnen het waterschap.

Voor alle overige vragen: neem contact op via email (info.kis@wsrl.nl) of telefoon (0344-649090). Het telefoonnummer is op werkdagen bereikbaar van 08.30 - 12:00 uur en van 13:00 - 16:30 uur.