Blauwalg, botulisme en dode vissen

In periodes met hoge temperaturen neemt de kans op blauwalg, botulisme in sloten, stadsgrachten en andere oppervlaktewateren toe. Door blauwalg, botulisme, droogte of hevige buien kan vissterfte optreden.

  • Let op waarschuwingsborden bij water. Als er blauwalg en botulisme is, dan plaatst de gemeente waarschuwingsborden.
  • Zwem alleen in officieel zwemwater. De provincies letten daar op waterkwaliteit, hygiëne en veiligheid. Actuele informatie over zwemwater vindt u op www.zwemwater.nl
  • Ziet u blauwalg in water in het rivierengebied? Of heeft u een vermoeden van blauwalg of botulisme? Wij willen dit graag weten. Wij informeren dan de betreffende gemeente zodat de gemeente inwoners kan waarschuwen. Voor meldingen van blauwalg, botulisme en dode vissen en eenden kunt u 24 uur per dag terecht bij het waterschap, via telefoonnummer 0344 - 64 90 90.

Wat is blauwalg?

Blauwalgen zijn geen algen maar bacteriën. Sommige van deze bacteriën kunnen stoffen uitscheiden die irriterend zijn. Wanneer je in water gaat zwemmen waar deze stoffen in zitten, kun je jeuk en een rode huid krijgen. Wanneer je deze stoffen ook binnen krijgt, kun je ook hoofdpijn, buikpijn of allergische reacties krijgen. Ook (huis)dieren kunnen ziek worden wanneer ze in contact komen met blauwalg.

Vijf verschillende vormen van blauwalg
© 2024 Vlaamse Milieumaatschappij
Waar is blauwalg geconstateerd?

Informatie voor 2024 over blauwalg:

PlaatsLocatieDatum
HerwijnenNieuwesteeg5 augustus 2024
GorinchemLoevesteinlaan7 augustus 2024
HuissenBinnenwater30 juli 2024
BemmelCuperstraat13 augustus 2024
BemmelKampsepad Noord13 augustus 2024
Hoe herken je Blauwalg?

Je herkent blauwalgen vaak aan een drijflaag op het wateroppervlak, met een kleur van heldergroen, groenblauw tot helder blauw. Het lijkt vaak het meest op een laagje drijvende verf. Ook kan er langs de oever wit of blauw schuim verschijnen. Soms is er geen drijflaag, maar zweeft er onder het wateroppervlak een groenige wolk en lijkt het water een groenige gloed te hebben. Soms drijven er ook dode vissen. 

Wanneer dit het geval is, ga dan niet zwemmen in het water. Laat ook uw (huis)dieren niet in het water zwemmen of uit het water drinken. Maak ook een melding bij ons.

Vaak drijft er op sloten eendenkroos. Eendenkroos zijn losse, drijvende, kleine, groene plantjes met een diameter van ongeveer een halve centimeter. Het kan dikke, aaneengesloten drijflagen veroorzaken. Eendenkroos is ook niet fijn voor de zwemmer maar is ongevaarlijk. Daarom doen wij hier niets mee. U hoeft dan ook geen melding van eendenkroos te maken.

Wat zijn de risico's van Blauwalg?

Blauwalg produceert giftige stoffen die schadelijk zijn voor mens en dier.

Als je hiermee in aanraking komt kan het leiden tot:

  • Maag- en darmklachten
  • Huidirritatie zoals jeuk en roodheid
  • Hoofdpijn, duizeligheid
  • Ademhalingsproblemen
  • Lusteloosheid, ongemak, krampen
Wat doet het waterschap?

Als waterkwaliteitsbeheerder gaan wij ter plaatse, om de concentratie blauwalg te meten. Wanneer wij een gevaarlijke hoeveelheid blauwalg constateren, kunnen wij de gemeente adviseren om waarschuwingsborden te plaatsen. De gemeente is namelijk het bevoegd gezag voor de volksgezondheid. Ook verzamelen wij op onze website alle locaties waar wij blauwalg hebben geconstateerd.

Wat kan ik zelf doen?
  • Neem waarschuwingen voor blauwalg serieus
  • Vermijd contact met besmet water
  • Houd je huisdieren erbij vandaan
  • In aanraking geweest met water met blauwalg? Was je handen of neem een douche
Kan ik melding doen van blauwalg?

Ja, wij horen het graag van u als u in het rivierengebied blauwalg meent te herkennen. Belt u dan met telefoonnummer 0344 – 64 90 90 

Botulisme

Botulisme is een vorm van voedselvergiftiging die voornamelijk in de zomer slachtoffers maakt onder watervogels en vissen. De bacterie die botulisme veroorzaakt gedijt goed in ondiep en zuurstofarm water dat langere tijd een temperatuur hoger dan 20 graden Celsius heeft. Bij het zoeken naar eten kunnen dieren gif van de bacterie binnen krijgen, verlamd raken en doodgaan.

Waarschuwingsbord botulisme
Waar is botulisme geconstateerd?

Informatie voor 2024 over botulisme volgt op deze pagina.

PlaatsLocatieDatum
OttolandB 5802-08-2024
   
Is botulisme gevaarlijk voor mensen en huisdieren?

Dat hangt af van het type. Type B is gevaarlijk voor rundvee, al is de besmettingskans gering (alleen bij het drinken uit sloten waarin besmette kadaverresten aanwezig zijn). Het is niet te voorspellen waar en op welk moment een bepaald type botulisme zich voordoet.

Wat doet het waterschap?

Botulisme is een natuurlijk verschijnsel dat amper te voorkomen is. Dit neemt niet weg dat het waterschap in een zo vroeg mogelijk stadium probeert om botulismeverschijnselen te signaleren en dode dieren zo snel mogelijk op te ruimen.

Is botulisme gevaarlijk voor vee?

Dat hangt af van het type. Type B is gevaarlijk voor rundvee, al is de besmettingskans gering (alleen bij het drinken uit sloten waarin besmette kadaverresten aanwezig zijn). Het is niet te voorspellen waar en op welk moment een bepaald type botulisme zich voordoet.

Wat kan ik zelf doen en wat moet ik laten?

Het waterschap raadt mensen af om dode dieren zelf op te ruimen. Voor meldingen van (dreigende) sterfte onder vissen en eenden kunnen inwoners van het rivierengebied 24 uur per dag terecht bij het waterschap, via telefoonnummer 0344-64 9090.

  • Vermijd water waarin dode dieren drijven. Een klein wondje kan al leiden tot ernstige besmetting.
  • Voer geen eenden in warme zomers. Botulisme treedt namelijk steevast op op plaatsen waar veel eenden bij elkaar zijn. En omdat voeren (meer) eenden aantreft, is het beter dit niet te doen.
  • Laat honden niet zwemmen op plaatsen waar botulisme is vastgesteld
  • Vissen wordt afgeraden.
Kan ik melding doen van botulisme?

Ja, wij horen het graag van u wanneer u in het rivierengebied dode dieren (eenden, vissen, ...) in het water ziet drijven. Belt u dan met telefoonnummer 0344 – 64 90 90 

Wat is purperbacterie? 

Purperbacteriën zijn anaerobe bacteriën, die vanwege hun pigmenten paars/rood zijn gekleurd. Ze produceren zwavelgas, wat in hogere concentraties schadelijk voor mens en dier kan zijn en in lagere concentraties vanwege de stank recreatie onvriendelijk is.

Vissterfte

Bij voortdurende droogte staat er vanwege verdamping en daling van de grondwaterstand minder water in plassen in uiterwaarden of in wielen. Vissen zullen dan aan de oppervlakte gaan zwemmen. Het oppervlaktewater warmt eerder op en het zuurstofgehalte daalt in het water. Hierdoor kunnen vissen naar lucht gaan happen of stikken.

Vissterfte kan ook optreden na een plotselinge hevige regenbui waarbij riolen het water even niet meer aankunnen. Dan kan er rioolwater in het oppervlaktewater terecht komen waardoor vissen sterven.

Ook botulisme en blauwalg kunnen vissterfte veroorzaken.

Ziet u (dreigende) vissterfte of heeft u het idee dat vissen stikken in plassen in uiterwaarden en/ of wielen? Neem dan contact op met het waterschap. Meldingen kunt u 24 uur per dag doorgeven aan het waterschap via telefoonnummer 0344 - 64 90 90. Wij kunnen Waterkwaliteit en/ of zuurstofgehalte meten in de betreffende plas.

Let op: ruim dode vissen niet zelf op en vermijd contact.

Controle Waterkwaliteit

De provincies houden toezicht op zwemplassen en geven een overzicht van officieel aangewezen plekken waar u kunt zwemmen. Waterschap Rivierenland bemonstert en analyseert de wateren. De provincies toetsen of de waterkwaliteit voldoende is. Wanneer er iets met een zwemplaats aan de hand is, maakt de provincie dit ter plaatse bekend door middel van borden. Het gebied van Waterschap Rivierenland bevindt zich in vier provincies: Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Utrecht.

Waar kan ik veilig zwemmen?

Let op waarschuwingsborden bij water. Als er blauwalg en botulisme is, dan plaatst de gemeente waarschuwingsborden.

U kunt veilig zwemmen in openbare zwembaden en in de open wateren die als officiële zwemplaatsen zijn aangegeven. Hier wordt de kwaliteit van het water gecontroleerd. Zwemmen in open water op andere plaatsen wordt afgeraden omdat dat gevaarlijk kan zijn.

Informatie over schoon en veilig zwemmen op www.zwemwater.nl
Veilig zwemmen: zwemwater app in Google Play of App Store

Heeft u gevonden wat u zocht?