30 jaar na de evacuatie: alles is anders
Het is precies 30 jaar geleden dat bewoners van het rivierengebied evacueerden bij hoogwater op de Maas en de Rijn. Sindsdien is 1995 een ijkpunt, met mooie en moeilijke herinneringen. In die 30 jaar werd alles anders. We kunnen extreem hoogwater goed aan.
Een kwart miljoen mensen moesten evacueren uit de Betuwe, het Land van Maas en Waal, Bommelerwaard en een deel van Hardinxveld. In Ochten en op andere plekken stonden waterschappen niet meer in voor de dijk. Overheden grendelden het gebied af, behalve voor medewerkers en media. De opluchting was groot toen de rivier zakte en iedereen begin februari 1995 weer mocht terugkeren. Waterschap Rivierenland werkt mee aan verschillende media uitingen waarin wordt teruggekeken.
Omroep Gelderland: collega's Grit en Bart over ons werk toen en nu.
de Volkskrant: over dijkversterking toen en nu.
Op de bijna-ramp volgden grote veranderingen.
De dijk veranderde: we blijven versterken
In 1995 maakte een noodwet de weg vrij voor ingrijpende dijkversterkingen, na jaren van uitstel. Dijken werden versterkt, verlegd, verhoogd en op tal van plekken kwamen nieuwe coupures en kades. Dit werk was klaar omstreeks 2004. We blijven dijken versterken, nu met het oog op meer extreem weer in een veranderend klimaat. Op dit moment werkt Waterschap Rivieren aan de noordelijke Waaldijk. Dit waterschap heeft binnen het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma de grootste opgave met rivierdijken.
De rivier veranderde: meer ruimte
Als water een ruimer stroombed heeft, staat het minder hoog tegen de dijken. In het landelijke programma Ruimte voor de Rivier kwamen er nevengeulen (zoals bij Nijmegen-Lent), ontpolderingen (Munnikenland, Noordwaard) en werden uiterwaarden heringericht. Bij hoge waterstanden vult de rivier grote oppervlakten.
Het waterschap veranderde: fusies tot groter geheel
Na 1995 fuseerden vijf polderdistricten en hoogheemraadschappen tussen de grote rivieren. In 2005 kreeg Waterschap Rivierenland haar huidige omvang. Er kwamen taken bij, zoals waterzuivering, maar ook onderwerpen als klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulariteit. Het waterschap is een belangrijke partner in water en ruimtelijke keuzes.
De crisisbeheersing veranderde: klaar voor risico's
Pas sinds een jaar of 12 kennen we veiligheidsregio's, een structuur waarin hulpdiensten als politie en brandweer samenwerken met gemeenten en ook met het waterschap. Crisisbeheersing professionaliseerde snel: van het monitoren van risico's tot opleiding, oefening en scenario's. Het waterschap heeft alle nodige materialen en draaiboeken klaar liggen voor hoogwater.
Het werk veranderde: digitaal grote stap
Internet bestond nog nauwelijks in 1995. Computers stonden alleen op kantoor, net als de fax. De digitalisering betekende een enorme stap in het werk van waterschappen. Van kaartmateriaal tot onderlinge communicatie en samenwerking. Bij hoogwater gebruiken we apps voor schade meldingen, online ondersteuning voor afstemming en GPS voor locaties. Nog steeds kunnen we terugvallen op papier, fysieke dijkpalen, mensen op de dijk als dijkwacht.
De maatschappij veranderde: meer waarde en belang
Sinds de evacuaties groeide het aantal inwoners. Zij wonen en werken in nieuwe woonwijken, bedrijventerreinen en verplaatsen zich met nieuwe infrastructuur. De Betuwelijn kwam erbij. Waterschap Rivierenland beschermt nu meer mensenlevens en waarde.
